Artykuły

4 grudnia 2011 r.- dwuletni okres przejściowy dla pakietu transportowego zakończony

Rozpoczyna sie okres stosowania przepisów zawartych w rozporządzeniach UE (nr 1071/2009, nr 1072/2009, nr 1073/2009) regulujących sposób wykonywania zawodu przewoźnika drogowego w Unii Europejskiej.

Rozporządzenia powyższe są w całości i bezpośrednio przyjęte oraz stosowane we wszystkich Państwach Unii Europejskiej, co eliminuje ewentualne rozbieżności w interpretacji przepisów. Konieczne jest jednak właściwe osadzenie tych przepisów w polskim systemie prawa co wymaga ustawy dostosowującej.

Niestety do dnia dzisiejszego projekt zmian, z dnia 7.09.2011r., do Ustawy o Transporcie Drogowym "leży" w Ministerstwie Infrastruktury, w związku z czym branża transportowa dalej nie otrzymała jednoznacznych informacji, które doprecyzowały by warunki oraz procedury dostosowania się przez przedsiębiorców do zapisów Rozporządzenia 1071/2009.

Przyjęta przez krajowy Parlament w dniu 16.09.2011r ustawa o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011r nr 244 poz. 1454), nie zawiera propozycji przedstawionych w projekcie z dnia 7.09.2011r. Wydaje się to co najmniej dziwne, ponieważ od ponad dwóch lat wiadomo było, że trzeba będzie dostosować system prawa krajowego do wdrożenia przepisów "pakietu transportowego", więc można było zawrzeć wszystkie propozycje w ustawie z dnia 16.09.2011r. "Podstawowym" rozporządzeniem jest Rozporządzenie nr 1071/2009, które ustanawia wspólne dla krajów UE zasady podejmowania i wykonywania zawodu przewoźnika.

Chcąc uzyskać zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego przedsiębiorca powinien:

1. Posiadać rzeczywistą i stałą siedzibę w państwie członkowskim UE, w tym posiadać bazę eksploatacyjną.
Siedziba powinna być wyposażona w lokale, w których przewoźnik prowadzi główną działalność i przechowuje w szczególności:
- akta dotyczące pracowników
- dokumenty zawierające dane o czasie prowadzenia pojazdów i odpoczynku,
- dokumenty księgowe,
- inne dokumenty, na podstawie których właściwy organ kontrolny może zbadać realizacje obowiązków przez przewoźnika.
Przedsiębiorca musi w danym państwie członkowskim prowadzić działalność w sposób rzeczywisty i ciągły, przy użyciu niezbędnego sprzętu administracyjnego a także odpowiedniego sprzętu technicznego i urządzeń technicznych znajdujących się w bazie eksploatacyjnej, która znajduje sie w tym państwie członkowskim.
Powyższy zapis budzi najwięcej kontrowersji wśród przewoźników, ponieważ rozporządzenie nie określa oraz nie doprecyzowuje czym ma być owa "baza eksploatacyjna".
Według wspomnianego wcześniej projektu z dnia 07.09.2011r zmian do UTD baza eksploatacyjna jest to "obiekt wyodrębniony poza drogą publiczną, wyposażony w odpowiednie urządzenia i sprzęt techniczny, który umożliwia prowadzenie w sposób rzeczywisty i ciągły działalności związanej z pojazdami i odpowiednio zabezpieczony przed dostępem osób postronnych oraz spełniający warunki wynikające z przepisów prawa budowlanego i ochrony środowiska."

2. Posiadać odpowiednią zdolność finansową
Przedsiębiorca ma zdolność finansowa jeżeli dysponuje kapitałem i rezerwami w wysokości co najmniej 9.000 EUR, na pierwszy samochód, i 5.000 EUR na każdy następny pojazd. Podstawowym dokumentem stwierdzającym odpowiednia zdolność finansowa podmiotu będzie poświadczone przez audytora lub upoważnioną osobę sprawozdanie finansowe.
Właściwy organ krajowy będzie mógł przyjąć lub zażądać dokumentu takiego jak gwarancja bankowa lub ubezpieczenie.

3. Posiadać wymagane kompetencje zawodowe lub wyznaczyć zarządzającego transportem.
Przedsiębiorca transportowy ma obowiązek wyznaczyć certyfikowanego zarządzającego transportem, który:
- ma rzeczywisty związek z przedsiębiorstwem – jest np. jego pracownikiem, dyrektorem, udziałowcem lub nim zarządza, lub jeżeli przedsiębiorca jest osobą fizyczną – on jest tą osobą,
- działa na podstawie umowy szczegółowo określającej jego zadania, które ma wykonywać w sposób rzeczywisty i ciągły, związane w szczególności z:
- utrzymaniem i konserwacją pojazdów,
- sprawdzaniem umów i dokumentów przewozowych,
- podstawową księgowością,
- przydzielaniem ładunków lub usług kierowcom i pojazdom, oraz
- sprawdzaniem procedur związanych z bezpieczeństwem.
Ponadto zarządzający powinien być niezależny od kontrahentów przewoźnika oraz nie może zarządza operacjami więcej niż 4 różnych przedsiębiorstw, o łącznej flocie liczącej nie więcej niż 50 pojazdów.

4. Spełniać wymóg dobrej reputacji
Państwa członkowskie mają obowiązek ustalić warunki, których spełnienie przez przedsiębiorcę zapewnia zgodność z wymogiem dobrej reputacji, uwzględniając określone w Rozporządzeniu minimum.

Podważenie dobrej reputacji powodują wyroki skazujące lub sankcje za popełnienie poważnego naruszenia przepisów krajowych, w tym poważnego przestępstwa, w dziedzinach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej w ogóle oraz prowadzeniem działalności transportowej (m.in. prawo handlowe, upadłościowe, o ruchu drogowym, handel ludźmi i narkotykami, czasem pracy oraz kwalifikacji kierowców, bezpieczeństwa, płac i warunków zatrudnienia itd). Dodatkowo oprócz powyższych uwarunkowań utraty warunku dobrej reputacji, projekt z dnia 7.09.2011r zmian do UTD. zakłada, że wymóg dobrej reputacji osoby zarządzające transportem utracą jeśli:
- zostały skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwa umyślne o których mowa w art. 6 ust.1 lit.a Rozp. 1071/2009 lub za przestępstwa skarbowe, przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, mieniu, wiarygodności dokumentów lub środowisku,
- zostały skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwa umyślne o których mowa w art. 6 ust.1 lit.b Rozp. 1071/2009 lub nałożono na nich karę administracyjną za najpoważniejsze naruszenie przepisów o których mowa w załączniku IV do Rozp. 1071/2009
- wydano w stosunku do tych osób prawomocne orzeczenie zakazujące wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego.

Reasumując, jeszcze conajmniej kilka miesięcy potrwa dostosowanie przepisów krajowych do prawodawstwa unijnego.
Na dzień dzisiejszy mamy sytuację, że prawo krajowe pozostaje w sprzeczności z przepisami unijnymi, pewnie nie po raz pierwszy i ostatni.Pozostaje jedynie mieć nadzieję, że przedsiębiorcy, którym akurat w tym czasie skończy się ważność licencji nie będą musieli czekać na wydanie nowej do momentu uchwalenia przez Parlament kolejnych zmian w Ustawie o Transporcie Drogowym.

Pełny tekst rozporządzeń pakietu transportowego znajdą Państwo na stronach:
(1071/2009) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:300:0051:01:PL:HTML
(1072/2009) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:300:0072:01:PL:HTML
(1073/2009) http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2009:300:0088:01:PL:HTML

Projekt zmian z dnia 07.09.2011r. do UTD znajduje się na stronie: http://bip.transport.gov.pl/pl/bip/projekty_aktow_prawnych/projekty_ustaw